Zero Budget Gardening Of Organic Vegetables And Fruits On Terrace

By Kaushik Rathod

April 27, 2021

નકામી વસ્તુઓમાંથી બનાવ્યા પ્લાન્ટર અને કટિંગમાંથી છોડ! એક્સપર્ટ પાસેથી શીખો 'જીરો બજેટ ગાર્ડનિંગ'

આપણામાંથી ઘણા લોકોને લાગે છે કે ‘ગાર્ડનિંગ’ એક ખર્ચાળ શોખ છે. આથી, મોટાભાગના લોકો ઘરમાં બાગવાની (ગાર્ડનિંગ) કરતા અચકાતા હોય છે. પરંતુ ઘણા એવા બાગવાન છે, જેણે આ વાતને ખોટી સાબિત કરી છે. આજે અમે તમને તેવા લોકોમાંની એક એટલે ઉત્તર પ્રદેશની વિજ્યા તિવારી વિશે જણાવીશું.

પ્રયાગરાજ નિવાસી વિજયા તિવારી, છેલ્લા કેટલાક વર્ષોથી પોતાની છત પર બાગવાની કરે છે. તેમના ટેરસ ગાર્ડનની સૌથી ખાસ વાત એ છે કે તમને અહીં મોટાભાગની વસ્તુ ‘વેસ્ટ માંથી બેસ્ટ’ બનાવેલી જોવા મળશે. તેમની એક ખાસીયત છે તે ઘરમાંથી નીકળતા કચરાનો ઉપયોગ બાગવાની માટે કરે છે. જેમ કે શાકભાજીનો જૈવિક કચરાનો ઉપયોગ ખાતર તરીકે તો ખાલી બોટલ, ડબ્બા કે ખાલી પેકેટનો ઉપયોગ પ્લાંટર્સ તરીકે કરે છે. આના સિવાય, જો અન્ય કોઈ કચરો જેમ કે ટુટેલા રમકડા હોય તો તેને ઉપયોગ તે ગાર્ડનની સજાવટ તરીકે કરે છે.

Similar Story

એક સમયે કલર લાવવાના પણ પૈસા નહોતા ત્યારે આજે ફક્ત પોતાની કળાના જોરે જીતી જિંદગી

ચિત્રકામથી લઈને મડ વર્ક સુધીની કળા જાણતા કિશોરભાઈની સંઘર્ષની કહાની ખૂબ જ પ્રેરણાદાયક છે. આજે જ્યારે દિવસેને દિવસે વ્યક્તિની કળાનું મૂલ્ય ઘટી રહ્યું છે ત્યારે ફક્ત તેના જ જોરે જિંદગીમાં પગભર થયા છે ભુજના કિશોરભાઈ.

ધ બેટર ઈન્ડિયા સાથે વાત કરતા તેણીએ પોતાની બાગવાનીની સફર વિશે જણાવ્યું.

ઓછા સંસાઘનથી કરી મોટી શરૂઆત
વિજયા જણાવે છે, કે તે કાનપુરમાં જ ભણીગણીને મોટી થઈ. નાનપણથી જ છોડ-ઝાડ સાથે તેમને લગાવ હતો. હું મારા પિતાના ઘરે પણ આ રીતે જુની પ્લાસ્ટિકની બોટલોમાં છોડ વાવતી. જે વસ્તુ સામે દેખાઈ તેનો બાગવાનીમાં કેવી રીતે ઉપયોગ કરવો તે વિચારતી. કોઈવાર સફળ થતી તો કોઈવાર નિષ્ફળ પણ જતી. પછી સમય જતાં લગ્ન થઈ ગયા અને પ્રયાગરાજ સાસરે આવી ગઈ અને ઘર-ગૃહસ્થીની જવાબદારી સંભાળવા લાગી, જ્યારે બાળકો મોટા થઈ ગયા અને સમજવા લાગ્યા એટલે હવે મારા શોખને સમય આપી બાગવાની કરું છું.

વિજયાને બાગવાનીનો શોખ છે, પરંતુ તેણીએ શરૂઆતમાં છોડ કે કુંડા ખરીદ્યા નહોતા. તેણીએ ગાર્ડનિંગ એ રીતે જ કરી જે રીતે તે નાનપણમાં કરતી હતી. ઘરમાં નકામી પડેલી વસ્તુમાંથી તે છોડ માટે પ્લાંટર બનાવી લેતી. અડોસ-પડોસમાં કે કોઈ પાર્ક કે ગાર્ડનમાંથી જે છોડની કટિંગ મળે તે લઈ પોતાના ટેરસ ગાર્ડનમાં લગાવતી અને કુંડાને બદલે નકામા પ્લાસ્ટિકના ડબ્બા, પેકેટ, બાલ્ટી, ટબ વગેરેનો છોડ રોપવામાં ઉપયોગ કરતી.

જેમ-જેમ તેના ગાર્ડનમાં છોડની સંખ્યા વધવા લાગી તેમ તેણીના બાગવાની કરવાની રીતો પણ વધવા લાગી. પહેલાં તે ફક્ત માટીનો ઉપયોગ છોડ લગાવવા માટે કરતી પણ સમય જતાં તેણીને લાગ્યું કે તે વારંવાર છોડ માટે માટી ક્યાંથી લાવશે? એટલે તેણીએ જાતે ખાતર બનાવવાની શરૂઆત કરી. ઘરમાંથી જેટલો પણ જૈવિક કચરો નિકળતો તેને ફેકવાને બદલે ભેગો કરીને ખાતર બનાવવામાં ઉપયોગમાં લેતી.

વિજયા કહે છે, મને ખાતર બનાવતા નહોતું આવડતું પણ એક-બે વાર કોશિશ કરી એટલે સફળતા મળી. બાગવાની કરવા માટે ધીરજની જરૂર સૌથી વધુ હોય છે, કેમ કે આમાં કેટલીવાર અસફળતા પણ મળે છે અને જો આપણે એકવારમાં અસફળ થતા હાર માની લઈએ તો કોઈ દિવસ બાગવાની કરી શકીએ નહીં.

આજે તેમના બગીચામાં ઘણી પ્રકારની સિઝનલ શાકભાજીની સાથોસાથ ફળો અને ફુલોના પણ છોડ-ઝાડ છે. જેમાં લીલા મરચા, સિમલા મરચા, દુધી, કરેલા, તાંદળજો (તાંજરીયો), રીંગણા, કઠોળ, બીટ, પાલક, ફુદીનો, હળદર, ગાજર જેવી શાકભીજી અને ગેંદા, જાસુદ,ગુલાબ વગેરે જેવા ફુલોના છોડ પણ સામેલ છે.

યુટ્યુબ પર શીખવાડે છે ગાર્ડનિંગ
વિજયા જણાવે છે કે જ્યારે પણ તે કોઈની સાથે બાગવાની કરવા અંગેની વાત કરે છે ત્યારે મોટાભાગના લોકો કહે છે કે આમાં ખર્ચો બહુ થતો હશે અને વગર માળીએ બાગની સારસંભાળ રાખવાનું અઘરું થતું હશે. વિજ્યા આવા લોકોને સમજાવવાની કોશિશ કરે છે કે ઓછા ખર્ચે પણ બાગવાની થઈ શકે છે. તે કહે છે કે ઓછા સંસાધનોમાં કેવી રીતે બાગવાની કરવી તે લોકોને સમજાવવા માટે તેમણે યુટ્યુબ ચેનલ પણ ચાલુ કરી છે. આના દ્વારા વિજ્યા વધુ લોકો સુધી પોતાનો બાગવાનીનો અનુભવ શેર કરવા માંગે છે.

તેમની ચેનલનું નામ ‘વિજયાસ ક્રિએટિવ ગાર્જન‘ (Vijaya’s Creative Garden) છે. તેમના દોઢ લાખ જેટલા સબ્ક્રાઇબર પણ છે. તે બાગવાનીથી સંબંધિત અલગ-અલગ વિષય પર વિડીયો બનાવે છે જેથી પહેલીવાર બાગવાની કરતા લોકોને મદદ મળી શકે. વિજયા જણાવે છે, કે તેણીએ પોતાની ચેનલમાં ક્રિએટિવ શબ્દ એટલા માટે લગાવ્યો છે કારણ કે તે લોકોને રચનાત્મક રીતે બાગવાની કરવાનું શીખવાડે છે. તે કહે છે ‘તમે તમારા ઘરમાં ઉપલબ્ધ સાઘનોથી બાગવાની કરી શકે છો. બસ, તમને આમાં રુચિ હોવી જોઇએ. કેમ કે જ્યારે તમે એકવાર છોડ સાથે દોસ્તી કરી લો પછી બે-ચાર છોડ લગાવીને મન નહી ભરાઈ, તમે નવા-નવા બીજા અન્ય છોડ-ઝાડ પણ વાવશો અને તમને તમારી આસપાસની દરેક વસ્તુમાં બાગવાનીથી સંબંધિત વસ્તુ નજરમાં આવવા લાગશે’.

આગળ તે જણાવે છે કે જો તમારા ઘરમાં ઓછો તાપ આવતો હોય તો પણ તમે એવી કેટલીય શાકભાજી છે જેને તમે વાવી શકો છો. તમે કઠોળ, સરસો, વરીયાળી, અજમો, જીરું, પાલક, મેથી, સોયા, લેટ્સ વગેરે ઉગાવી શકો છો. આને વાવવા માટે તમારે કોઈ અલગથી કુંડા લેવાની જરૂર નથી, જો તમારી પાસે એવા કોઈ પ્લાસ્ટિકના ડબ્બા કે કન્ટેનર છે જેની ઊંડાઈ પાંચ-છ ઇંચથી વધુ છે તો તમે તેનો ઉપયોગ કરી શકો છો.

Similar Story

પ્રકૃતિ સાથે જોડાઈ વેલેન્ટાઈન ડેને બનાવો થોડો વધારે ખાસ, પસંદ કરો ઈકો ફ્રેન્ડલી ભેટ

વેલેન્ટાઈન ડે માટે ગિફ્ટની શોધ કરી રહ્યા છો? તો આ રહ્યુ 10 બેસ્ટ ઈકો ફ્રેન્ડલી ગિફ્ટ્સનું લિસ્ટ, અમેઝોન ઈન્ડિયામાંથી સરળતાથી ખરીદી શકશો

Similar Story

મશરૂ કાપડ અને તેનો ઇતિહાસ, જાણો કેવી રીતે આ કળા સાચવી રાખી છે પાટણના ખત્રી સમુદાયે

મશરૂ એક શાહી હસ્તકલા હતી, જેનું ઉત્પાદન 1900 ના દાયકા સુધી સ્થાનિક ભદ્ર અને નિકાસ બજારો માટે મોટી માત્રામાં કરવામાં આવતું હતું. આજકાલ, ફક્ત ગુજરાતના નાના શહેરો, ખાસ કરીને પાટણ અને માંડવીના વણકર જ આ હસ્તકલાની પ્રેક્ટિસ કરે છે.