ઉનાળો હોય કે શિયાળો, ગમે તે ઋતુમાં તમે Naturals Ice Cream પાર્લરમાં જાવ, તમે હંમેશા ગ્રાહકોને લાઈનમાં જોશો. બાળકોથી લઈને વૃદ્ધો સુધી, વિવિધ Natural Ice cream flavors બધાને પસંદ છે. Natural Ice creamની ટેગ લાઈન ‘ટેસ્ટ ધ ઓરિજિનલ’ માત્ર કહેવાનો શબ્દ નથી, પણ તે એક હકીકત છે. હંમેશાથી, આ બ્રાન્ડ તેના નામ પર ખરી ઉતરી છે. કદાચ આ જ કારણ છે કે આ કંપની આજે દેશની જૂની અને સૌથી મોટી આઈસ્ક્રીમ બ્રાન્ડ્સને સ્પર્ધા આપી રહી છે.
Naturals Ice Creamના અલગ અલગ ફ્લેવર્સ, સ્વાદ અને ગુણવત્તાએ તેમને બજારમાં એક અલગ ઓળખ આપી છે. આજે કંપની દેશના લગભગ તમામ ખૂણાઓમાં આઉટલેટ ધરાવે છે અને વાર્ષિક ટર્નઓવર રૂ.300 કરોડથી વધુ છે. પરંતુ શું તમે જાણો છો કે આ કંપની એક નાના આઉટલેટથી શરૂ થઈ હતી? આની પાછળનો વિચાર એક સરળ ફળ વેચનારના પુત્રનો હતો, જે ક્યારેય કોલેજ ગયો ન હતો અને તેની પાસે એમબીએની ડિગ્રી નહોતી. પરંતુ તેમ છતાં, તેણે પોતાની સમજદારી અને જુદા જુદા પ્રયોગો કરીને આ ભારતીય બ્રાન્ડ બનાવી.
ધ બેટર ઇન્ડિયા સાથે વાત કરતા, કંપનીના ડિરેક્ટર શ્રીનિવાસ કામતે બ્રાન્ડની સફળતા વિશે વાત કરી. Naturals Ice Creamની શરૂઆત તેના પિતા રઘુનંદન એસ કામથે કરી હતી, જે આજે ‘Ice Cream Man’તરીકે પણ ઓળખાય છે. શ્રીનિવાસ અને તેનો નાનો ભાઈ સિદ્ધાંત કામત આજે તેમના પિતા સાથે કંપની ચલાવી રહ્યા છે.
આ પણ વાંચો: જાણો કેવી રીતે હેમા, રેખા, જયા અને સુષમા સહિત કરોડો ભારતીયોમાં લોકપ્રીય બન્યો નિરમા વૉશિંગ પાઉડર
ગામ છોડ્યા બાદ મુંબઈ પહોંચ્યા:
મૂળ, રઘુનંદન એસ કામથ, જે કર્ણાટકના એક ગામના હતા, તેમના તમામ ભાઈ -બહેનોમાં સૌથી નાના હતા. તેના પિતા ફળોની ખેતી કરતા હતા અને આ ફળો વેચીને જ તેમના ઘરનો ખર્ચો પૂરો થતો હતો. તમામ પ્રકારની મુશ્કેલીઓ હોવા છતાં, તેમના માતાપિતાએ તેમના બાળકોને વધુ સારું જીવન આપવાનો પ્રયાસ કર્યો. વર્ષ 1966માં, કામત તેના ભાઈઓ સાથે રહેવા મુંબઈ ગયો. તેનો ભાઈ મુંબઈમાં ‘ગોકુલ’ નામથી ભોજનશાળા ચલાવતો હતો, જ્યાં તે ગ્રાહકોને ઈડલી, ઢોસા, ચટણી વગેરે સાથે આઈસ્ક્રીમ પણ આપતો હતો.
જો કે, આઈસ્ક્રીમ તેના વ્યવસાયનો માત્ર એક નાનો ભાગ હતો. પરંતુ કામત હંમેશા આઈસ્ક્રીમ વિશે મોટા વિચારો ધરાવતા હતા. તેમનું માનવું હતું કે કર્ણાટકથી આવતા મોટાભાગના લોકો ઇડલી, ઢોસાનું કામ કરે છે. આ રીતે, તેઓ આઈસ્ક્રીમમાં પોતાની ઓળખ બનાવી શકે છે. પરંતુ તે સમયે નાનો હોવાથી તે મોટા ભાઈઓને વધારે કહી શકતો ન હતો. 1983માં તેમના લગ્ન પછી, તેઓએ તેમના વ્યવસાયિક વિચાર પર કામ કરવાનું નક્કી કર્યું. તેના ભાઈઓ પણ વ્યવસાયને અલગ કરી રહ્યા હતા, તેથી તેણે તેના વિચારને આગળ વધારવાનું વિચાર્યું.
તે સમયે, આઈસ્ક્રીમ લોકો માટે ‘લક્ઝરી’ ફૂડ આઈટમ હતો. તે દિવસોમાં મોટાભાગના લોકો ઘરે બનાવેલી કુલ્ફી જ ખાતા હતા. પરંતુ જ્યારે બ્રાન્ડની વાત આવે છે, ત્યારે વાડીલાલ, ક્વોલિટી અને વોલ્ગા જેવા નામ બજારમાં હતા. મોટા ભાગની મોટી હોટલો અને રેસ્ટોરાંમાં રાત્રિભોજન પછી તેમનો આઈસ્ક્રીમ પીરસવામાં આવતો હતો. આઈસ્ક્રીમ પાર્લર અસ્તિત્વમાં ન હતા. તે સમયે બોમ્બેમાં ‘યાન્કી ડૂડલ’ હતું, પરંતુ તે પણ એક હોટલનો ભાગ હતો. પરંતુ કામતે જોખમ લીધું કે તે માત્ર આઈસ્ક્રીમ પાર્લર ચલાવશે.
પહેલું પાર્લર 1984માં શરૂ થયું
Naturals Ice Cream Mumbaiનું પહેલું આઉટલેટ 14 ફેબ્રુઆરી 1984ના રોજ મુંબઈમાં ખુલ્યું. કામત જાણતો હતો કે તેને આઈસ્ક્રીમ વેચવા માટે ધનિક અને ફરવા નીકળતા ગ્રાહકોની જરૂર છે. એટલા માટે તેણે જુહુ નેચરલ આઈસ્ક્રીમ પસંદ કર્યો, કારણ કે તમામ નામી લોકો આ વિસ્તારમાં રહે છે.
આ પણ વાંચો: આ જોડીએ પાણી-પુરીને બનાવી પોતાની બ્રાંડ, ઉભો કર્યો કરોડોનો બિઝનેસ
“પરંતુ તેમ છતાં તે એક મોટું જોખમ હતું કે લોકો અમારા આઉટલેટ પર માત્ર આઈસ્ક્રીમ ખાવા માટે આવશે. આ જોખમ ઘટાડવા માટે, શરૂઆતમાં, તેઓએ એક યોજના હેઠળ આઈસ્ક્રીમ સાથે પાવ ભાજીનું વેચાણ શરૂ કર્યું. ગરમ અને મસાલેદાર પાવ ભાજી પછી, લોકો ઠંડુ અને મીઠુ કંઈક ખાવા માંગે છે અને તે તેમને આઈસ્ક્રીમ પીરસતા હતા, ”શ્રીનિવાસે કહ્યું.
કામત તેના આઈસ્ક્રીમના સ્વાદ અને ગુણવત્તા વિશે પહેલાથી જ સ્પષ્ટ હતા. તેથી જ તેણે પહેલાં દિવસથી જ તેના આઈસ્ક્રીમમાં માત્ર ત્રણ ઘટકોનો ઉપયોગ કર્યો – ફળ, દૂધ અને ખાંડ. વધુમાં, તેમણે કોઈપણ એડિટિવ, ફ્લેવર અથવા પ્રિઝર્વેટિવ્સનો ઉપયોગ કર્યો ન હતો. આજે પણ તેની યુએસપી ફોલો કરવામાં આવે છે. આ કારણે, તેમના આઈસ્ક્રીમનો સ્વાદ એકદમ નેચરલ છે. તેમણે જણાવ્યું હતું કે શરૂઆતમાં આઈસ્ક્રીમના માત્ર પાંચ ફ્લેવર લોન્ચ કરવામાં આવ્યા હતા – સીતાફળ, કાજુ, કેરી, ચોકલેટ અને સ્ટ્રોબેરી.
કામતની પાવ ભાજી અને આઈસ્ક્રીમ એકસાથે વેચવાની યોજના કામ કરી ગઈ. એક વર્ષમાં, તેણે તેના રોકાણ કરતાં વધુ કમાણી કરી. પરંતુ કામત સંતુષ્ટ ન હતા, કારણ કે તેમણે હંમેશા પોતાની જાતને આઈસ્ક્રીમ બ્રાન્ડ તરીકે સ્થાપિત કરવાનું લક્ષ્ય રાખ્યું હતું. તેથી 1985માં તેમણે પાવ ભાજીનું વેચાણ બંધ કરી દીધું. તે સમયે તે એક મોટું પગલું હતું, કારણ કે તેમની તમામ મહેનત વેડફાઈ શકે છે. પરંતુ કામતને પોતાની જાત પર અને તેના આઈસ્ક્રીમના ફ્લેવર, તેમના સ્વાદ અને ગુણવત્તામાં વિશ્વાસ હતો. તેથી જ તેમનું આઉટલેટ (Juhu Naturals Icecream)ચાલુ રહ્યું અને આમ કામતે મુંબઈમાં એકમાત્ર ‘આઈસ્ક્રીમ પાર્લર’નો પાયો નાખ્યો.
પડકારો ઓછા ન હતા
કામતના આઈસ્ક્રીમ પાર્લરનો કોન્સેપ્ટ ચાલ્યો. પરંતુ તે પછી તેને અન્ય મોટી બ્રાન્ડ્સ તરફથી સ્પર્ધા મળવા લાગી. પરંતુ હાર માનવાને બદલે, તેણે તેના ઉત્પાદનો પર કામ કર્યું. ઘણી હસ્તીઓ તેના નિયમિત ગ્રાહકો હતા, જેઓ વિવિધ દેશોમાંથી મુસાફરી કરીને આવીને તેમને કહેતા કે તેઓ કયા આઈસ્ક્રીમનો સ્વાદ બહાર ખાતા હતા. તેમના પ્રતિસાદ અને સૂચનોના આધારે, નેચરલ્સ આઈસ્ક્રીમે તેની પાંચ લોન્ચ પ્રોડક્ટ્સ ઉપરાંત, જેકફ્રૂટ, કાચા નાળિયેર અને કાળા જામુન જેવા ફ્રુટ આઈસ્ક્રીમ બનાવવાનું શરૂ કર્યું. પરંતુ તે એક સરળ કાર્ય ન હતું. કારણ કે આ ફળોની પ્રક્રિયા બિલકુલ સરળ નહોતી.
આ પણ વાંચો: ટી પોસ્ટ : ‘ચા’ની ટફરીના કલ્ચરને કાફે કલ્ચરમાં ફેરવી નવો ચીલો ચિતર્યો
ઉપરાંત, જેમ જેમ ધંધો વધતો ગયો તેમ તેમ માંગ પણ વધતી ગઈ. શરૂઆતમાં ઘણા વર્ષો સુધી, ફળોની છાલ, કાપણી અને પ્રક્રિયા હાથથી કરવામાં આવતી હતી. જેમ કે સીતાફળનો આઈસક્રીમ તેમનો સૌથી વેચાતો હતો. પરંતુ તે એક દિવસમાં માત્ર 24 કિલો પીસેલાની પ્રક્રિયા હાથથી કરી શકતા હતા. તેથી કામતને સમજાયું કે હવે તેને તેના વ્યવસાયમાં મશીનોની જરૂર પડશે. પરંતુ મશીનો સાથે કામ કરવા છતાં, તેઓ તેમના ઉત્પાદનોમાં તે જ સ્વાદ ઇચ્છતા હતા જે તેઓ પહેલા દિવસથી ગ્રાહકોને આપતા હતા.
તેથી કામતે જાતે પોતાની કંપની માટે મશીનો બનાવ્યા. તેમણે પોતાની જરૂરિયાત મુજબ મશીનો ડિઝાઇન અને મેન્યુફેક્ચરિંગ કર્યા. તે પછી તેમનું ઉત્પાદન વધવા લાગ્યું. હવે એક દિવસ તે લગભગ એક ટન સીતાફળ પર પ્રક્રિયા કરી શકતા હતા. જેમ ઉત્પાદન વધ્યું, કંપનીના આઉટલેટ્સ પણ વિસ્તરવા લાગ્યા. તેમણે ફ્રેન્ચાઇઝી પર મોટાભાગના આઉટલેટ આપ્યા. આજે, નેચરલ્સ આઈસ્ક્રીમના દેશભરમાં 135થી વધુ આઉટલેટ્સ છે, જ્યાં તમને કોઈપણ સમયે 20થી વધુ સ્વાદવાળા આઈસ્ક્રીમ મળશે.
Naturals Ice Creamના મોટાભાગના સ્વાદ ગ્રાહકોની સલાહ પર રજૂ કરવામાં આવ્યા છે. કામત માટે ગ્રાહકો હંમેશા પ્રથમ રહ્યા છે. તેથી તેઓ ક્યારેય તેમની ગુણવત્તા સાથે સમાધાન કરતા નથી અને પ્રતિસાદના આધારે હંમેશા આગળ વધે છે. કદાચ એટલે જ, કંપનીને KPMGના Customer Experience ભારતમાં ટોપ 10 બ્રાન્ડમાં સામેલ કરવામાં આવી છે.
અંતમાં, શ્રીનિવાસ કામત કહે છે, “તમારે વ્યવસાય શરૂ કરવા માટે કોઈ મોટા વિચારની રાહ જોવાની જરૂર નથી. તમે નાના વિચારોથી પણ મોટી સિદ્ધિ મેળવી શકો છો. તો તમારી શરૂઆત કરો.”
સંપાદન: નિશા જનસારી
આ પણ વાંચો: ધંધાનો બિલકુલ અનુભવ ન હોવા છતાં, મોરબીના શિક્ષકે બનાવી દુનિયાની સૌથી મોટી ઘડિયાળ કંપની
જો તમને આ લેખ ગમ્યો હોય અને જો તમે પણ તમારા આવા કોઇ અનુભવ અમારી સાથે શેર કરવા ઇચ્છતા હોય તો અમને gujarati@thebetterindia.com પર જણાવો, અથવા Facebook અમારો સંપર્ક કરો.