આપણા દેશમાં બાળકોને દરરોજ એન્જિનિયર અને ડૉક્ટર બનવાના સપના બતાવવામાં આવે છે. બહુ ઓછા લોકો એવું કહે છે કે મોટા થઈને બિઝનેસ કરજો. એવું એટલા માટે નથી કેમકે બિઝનેસ આઈડિયા નથી. આનું કારણ ધંધો શરૂ કરવામાં સામેલ ખર્ચ છે. ઘણીવાર લોકો એવું વિચારે છે કે બિઝનેસ શરૂ કરવા માટે તમારે લાખો રૂપિયાની જરૂર છે. આજે અમે તમને આવા પાંચ ‘Zero Investment Business Ideas’ જણાવી રહ્યા છીએ, જે બાળકોથી લઈને વડીલો સુધી કારગર સાબિત થઈ શકે છે.
આમ તો, એ પણ સાચું છે કે કેટલાક કામ એવા હોય છે જેમાં ખર્ચ ઓછો હોય છે. પરંતુ જો તમારી પાસે આવડત હોય તો તમને આગળ વધતા કોઈ રોકી શકે નહીં.
જો તમે તમારા પોતાના ઘરમાં કેટલીક વસ્તુઓ પર કામ કરો, તો પછી તમે તમારા વ્યવસાયને શૂન્ય રોકાણ અથવા ખૂબ ઓછા રોકાણથી શરૂ કરી શકો છો. આ કામ દેખાવ અને વિચારસરણીમાં નાના હોઈ શકે છે, પરંતુ જો સખત મહેનત યોગ્ય દિશામાં કરવામાં આવે તો તમે તેમની પાસેથી લાખોનો વ્યવસાય બનાવી શકો છો. સૌથી સારી વાત એ છેકે જેટલું ઓછું રોકાણ, એટલું ઓછું રિસ્ક.

- ન્યૂઝપેપર બેગ બિઝનેસ
ગામ હોય કે શહેર, ઘરમાં અખબારો હોવા સામાન્ય વાત બની ગઈ છે. વાંચવા સિવાય મોટા ભાગના અખબારોનો ઉપયોગ પેકેજિંગ માટે થાય છે. તે એક સસ્તી, ટકાઉ અને પર્યાવરણને અનુકૂળ પદ્ધતિ છે. અખબારોમાંથી વિવિધ પ્રકારના કવર અને બેગ બનાવીને, ઘણા લોકો સ્થિર આવક પણ મેળવી રહ્યા છે. કેરળના કોચિનની રહેવાસી દિવ્યા કહે છે કે તેણે કેટલીક મહિલાઓ સાથે મળીને ઘરેથી કાગળની થેલીઓ બનાવવાનું શરૂ કર્યું.
મહિલાઓ તેમના ઘરેથી કાગળની થેલીઓ બનાવીને સ્થાનિક દુકાનદારોને વેચતી હતી. તે સમયે એક પેપર બેગની કિંમત બે રૂપિયા હતી. ધીરે ધીરે તેણીએ પોતાનું કામ વધાર્યું અને વિવિધ બ્રાન્ડ્સ માટે પણ ઇકો ફ્રેન્ડલી બેગ બનાવવાનું શરૂ કર્યું. તે કહે છે કે કોઈપણ મહિલા, યુવક આ કામ શરૂ કરી શકે છે. પહેલાં તમારે તે જોવાનું છે કે તમે આ પેપરબેગ્સ ક્યાં સપ્લાય કરી શકો છો.
આમ તો, અખબારમાંથી બેગ બનાવવી ખૂબ જ સરળ છે. તેમ છતાં, જો તમને માર્ગદર્શનની જરૂર હોય, તો તમે YouTube વિડિઓઝમાંથી શીખી શકો છો. સૌ પ્રથમ, તમારી નજીકના બજારમાં દુકાનદારોનો સંપર્ક કરો કે તમે તેમને અખબારોના કવર અથવા પેકિંગ બેગ પહોંચાડી શકો. કારણ કે તમામ દુકાનોમાં નાની -મોટી વસ્તુઓ માટે અખબારના કવરની જરૂર પડે છે. પછી તમે તમારું કામ શરૂ કરો. તમારા રોજિંદા કામ કરતી વખતે આ કામને દિવસમાં બે થી ત્રણ કલાક આપો.
છાપાનાં બેગ સિવાય, અખબારમાંથી ઘણું બધું બનાવી શકાય છે. દરરોજ કંઈક નવું શીખીને તમારો વ્યવસાય વધારવાનો પ્રયાસ કરો.
આ પણ વાંચો: કેન્સર સર્વાઈવર પતિ-પત્નીનો લૉકડાઉનમાં કૂરિયર બિઝનેસ પડી ભાંગતાં ખાખરા બનાવી બન્યાં આત્મનિર્ભર

- ભરતકામનો વ્યવસાય
આજકાલ હાથનું કામ ટ્રેન્ડમાં છે. હેન્ડ એમ્બ્રોઈડરીથી ડિઝાઈન કરેલા કપડાં, બેગ અથવા જ્વેલરી લોકોને ખૂબ પસંદ આવે છે. તેથી જો તમે ભરતકામ કેવી રીતે કરવું તે જાણો છો, તો પછી તમે ઘરે બેસીને તમારો પોતાનો નાનો વ્યવસાય શરૂ કરી શકો છો. શરૂઆતમાં, ફક્ત તમારી પાસે ઉપલબ્ધ સંસાધનો સાથે કામ કરો અને જ્યારે તમે થોડી આવક મેળવવાનું શરૂ કરો, તો પછી તમારા વ્યવસાયમાં રોકાણ કરવાનું શરૂ કરો. પુણેના રહેવાસી સૌરભ દેવધે સુંદર ભરતકામ કરીને અલગ અલગ પ્રોડક્ટ બનાવે છે.
તેઓ સોશિયલ મીડિયા દ્વારા લોકોમાં આ ઉત્પાદનોનું માર્કેટિંગ કરી રહ્યા છે. પોતાના હાથની આવડતથી સૌરભ આજે 30 હજાર રૂપિયા સુધી કમાઈ રહ્યા છે. તેમણે કહ્યું કે કમાણીની દ્રષ્ટિએ તેમનો ખર્ચ ઘણો ઓછો છે. ધીરે ધીરે તેમણે પોતાનું કામ વધાર્યું અને આજે તેમના ઉત્પાદનો હજારોના ખર્ચે વેચાય છે. રસપ્રદ બાબત એ છે કે ભરતકામથી તમે કપડાં, રૂમાલ, કુશન કવર, ટેબલ કવર, દુપટ્ટા, ઘરેણાં, ઘરની સજાવટની વસ્તુઓ વગેરે જેવી અસંખ્ય વસ્તુઓ બનાવી શકો છો.
તમારે પહેલા તમારી કુશળતા વધારવી પડશે. પછી વિચારો કે તમે એવું શું બનાવી શકો છો જે લોકો ખરીદવા માંગે છે. તમારા ઉત્પાદનોના કેટલાક નમૂનાઓ તૈયાર કરો. તમારી આસપાસના લોકોને અને સોશિયલ મીડિયા દ્વારા માર્કેટિંગ કરો. જો તમે યોગ્ય કામ કરશો તો તમારો વ્યવસાય દરરોજ વધશે.
આ પણ વાંચો: આર્થિક પરિસ્થિતિ નબળી હોવાથી શિક્ષણ છૂટ્યું પરંતુ રાજકોટના આ યુવાનના ખાટલા વેચાય છે દેશ-વિદેશમાં

- કુકિંગ ક્લાસ બિઝનેસ
તમે તમારા ઘરના રસોડામાંથી રસોઈને લગતા ઘણા નાના -મોટા કાર્યો શરૂ કરી શકો છો. જો તમને રસોઈ કરવાની પસંદ હોય તો. ખાસ કરીને એવા ખાદ્ય પદાર્થો કે જે કોઈ ચોક્કસ કેટેગરીમાં આવે છે, જેમ કે કોન્ટિનેન્ટલ ફૂડ, બેકરી પ્રોડક્ટ્સ, ચોકલેટ બનાવવી વગેરે, તમે લોકોને શખવાડી પણ શકો છો. આરતી, જે બેંગલુરુમાં તેના ઘરેથી સૉસ અને જામનો વ્યવસાય ચલાવે છે, રસ ધરાવતા લોકોને ઓનલાઇન વર્ગો આપે છે.
આરતીએ જણાવ્યું કે અગાઉ તેણે પોતાનો ફૂડ બિઝનેસ શરૂ કર્યો હતો. પરંતુ જ્યારે લોકો તેનો સંપર્ક કરવા લાગ્યા કે તે આ બધી વસ્તુઓ કેવી રીતે બનાવે છે, ત્યારે તેણીએ ઓનલાઈન ક્લાસ પણ લેવાનું શરૂ કર્યું. જો કે, જો તમે કોઈ વ્યવસાય ન કરી રહ્યા હો, તો પણ તમે તમારો પોતાના કુકિંગ ક્લાસ શરૂ કરી શકો છો. તમે પહેલા તમારા વિષય નક્કી કરો કે તમે અન્ય લોકોને ઓછા સમયમાં અસરકારક રીતે બનાવવા માટે શું શીખવી શકો છો. પછી તમારા ક્લાસની તૈયારી કરો અને સોશિયલ મીડિયા દ્વારા લોકોને કહો કે તમે એવું કંઈક કરી રહ્યા છો, શું તેઓ શીખવા માગે છે?
તમને શરૂઆતમાં થોડા લોકોનો પ્રતિસાદ મળી શકે છે. પરંતુ જો તમે આ કામ નિયમિત કરતા રહેશો તો ધીરે ધીરે તમારો વ્યવસાય વધવા લાગશે.
આ પણ વાંચો: ભરતગૂંથણથી જ્વેલરી બનાવીને થઈ પ્રખ્યાત, હવે વર્ષે કમાય છે રૂ. 4 લાખ

ટેલરિંગ બિઝનેસનો અર્થ અહીં હાઇફાઇ બુટિક ખોલવાનો નથી. ઘરેથી બુટિક જેવા ડિઝાઇનર કપડાં તૈયાર કરવાથી છે. મોટા ભાગના ઘરોમાં કોઈ સીવતું હોય કે ન હોય પરંતુ સિલાઈ મશીન તો હોય જ છે. જેથી જો ક્યારેય કપડાને થોડું રિપેર કરવું પડે તો તમારે બહાર ભટકવું ન પડે. ગામડાઓ અને નાના શહેરોમાં ઘણી છોકરીઓ અને સ્ત્રીઓ પણ સારી રીતે સીવવાનું કામ જાણે છે. આનું ઉદાહરણ મારું પોતાનું શહેર પલવલ છે.
અમારી કોલોનીમાં મહિલાઓ દસમાંથી આઠ ઘરમાં સિલાઇનું કામ જાણે છે. તેમાંથી ઘણા નાના પાયે તેમનો વ્યવસાય પણ કરી રહ્યા છે. દિવસ દરમિયાન તેના ઘરનું કામ પૂરું કર્યા પછી, તે સીવણ મશીન સાથે બેસે છે અને લોકોના કપડાં સીવે છે. જો એક દિવસમાં સૂટ બનાવવામાં આવે તો પણ તેની ડિઝાઈનના આધારે વ્યક્તિ 150 થી 500-600 રૂપિયા સરળતાથી કમાઈ શકે છે. આજકાલ ઘણા લોકો તેમના કામને યુટ્યુબ અને ઇન્સ્ટાગ્રામ પર પણ પોસ્ટ કરી રહ્યા છે.
બેનોરિટા દાસ, જે ઓડિશાની છે, કહે છે કે તે તેની માતા પાસેથી સીવણ શીખી છે. પછી ધીમે ધીમે તેની કુશળતામાં સુધારો થયો અને આજે તે પોતાનું ફેશન હાઉસ ચલાવી રહી છે. તેથી જો તમારી પાસે સીવણ મશીન છે અને તમે સીવવાનું શીખો છો, તો આજથી આ કામ કરવાનું શરૂ કરો.
આ પણ વાંચો: આ જોડીએ પાણી-પુરીને બનાવી પોતાની બ્રાંડ, ઉભો કર્યો કરોડોનો બિઝનેસ

તમારા ઘરનું અથાણું ખાધા પછી ઘણીવાર, કેટલાક સંબંધી તમને કહે છે કે આગામી સીઝનમાં અમારા માટે પણ અથાણું નાખો અને પૈસા લઈ લેજો. ફક્ત આ એક વસ્તુથી તમે તમારો પોતાનો અથાણાનો વ્યવસાય શરૂ કરી શકો છો. ખાસ કરીને તે લોકો કે જેઓ તેમના ઘરો અથવા ખેતરોમાં બાગકામ અથવા ફળો અને શાકભાજીની ખેતી કરે છે. તમે કેરી, લીંબુ, કરોંદા જેવા ફળોથી લઈને મરચાં, ગાજર, કોબી અને મૂળા જેવા શાકભાજીમાંથી અથાણાં બનાવીને તમારો વ્યવસાય શરૂ કરી શકો છો.
શરૂઆતમાં, તમે ઓછી માત્રામાં અથાણાં બનાવો અને તમારા જાણીતા લોકોમાં માર્કેટિંગ કરો. તમે તમારા સ્થાનિક દુકાનદારોનો પણ સંપર્ક કરી શકો છો કે તેઓ તમારા અથાણાં અહીં રાખી શકે. સોશિયલ મીડિયા માર્કેટિંગનું ખૂબ જ સારું માધ્યમ છે. ગુરુગ્રામની રહેવાસી રુચિકા કોહલી કહે છે કે તેણે શરૂઆતમાં તેના સમાજના લોકોને તેના અથાણાં વિશે જણાવ્યું હતું.
જ્યારે લોકોએ તેના દ્વારા બનાવેલ અથાણું ખાધું, ત્યારે તેને ધીમે ધીમે ઓર્ડર મળવા લાગ્યા અને હવે તે દર મહિને સારી રકમ કમાઈ રહી છે. એ જ રીતે, દિલ્હીના ખેડૂત કુલદીપ સિંહનું કહેવું છે કે તેણે તેના લીંબુના પાકમાંથી અથાણાં બનાવીને વેચીને વધુ કમાણી કરી છે. તો રાહ કોની જુઓ છો, આજથી જ તમારા અથાણાંની રેસીપી તૈયાર કરો અને લોકોને ખવડાવીને તમારા કામને આગળ વધારો.
સંપાદન: નિશા જનસારી
આ પણ વાંચો: મા-દીકરીની જોડીએ ઝાડ કાપ્યા વગર બનાવી 1200+ પેપર પ્રોડક્ટ્સ, દરેકમાંથી ઊગે છે એક નવો છોડ
જો તમને આ લેખ ગમ્યો હોય અને જો તમે પણ તમારા આવા કોઇ અનુભવ અમારી સાથે શેર કરવા ઇચ્છતા હોય તો અમને gujarati@thebetterindia.com પર જણાવો, અથવા Facebook અમારો સંપર્ક કરો.